Đắng miệng không chỉ là một cảm giác khó chịu đơn thuần mà còn có thể là dấu hiệu cảnh báo của nhiều vấn đề sức khỏe, trong đó có trào ngược dạ dày. Khi dịch vị từ dạ dày trào ngược lên thực quản, mang theo cả dịch mật, chúng ta sẽ cảm nhận rõ rệt vị đắng khó chịu trong miệng. Vậy, vì sao trào ngược dạ dày lại gây ra tình trạng này và làm thế nào để khắc phục?
Mục lục
Đắng miệng có phải dấu hiệu đặc trưng của bệnh trào ngược dạ dày?
Đắng miệng có thể đến từ nhiều nguyên do, có thể do tác dụng phụ của thuốc, vấn đề răng miệng, thiếu hụt dinh dưỡng, thay đổi hormone, căng thẳng, bệnh gan, bệnh lý rối loạn tiêu hóa, trong đó có trào ngược dạ dày thực quản.
Đắng miệng không phải là một dấu hiệu đặc trưng duy nhất của bệnh trào ngược dạ dày (GERD), nhưng nó có thể là một trong những triệu chứng của bệnh này. Triệu chứng đắng miệng ở người bệnh trào ngược dạ dày được mô tả là cảm giác đắng hoặc chua có thể xuất hiện sau khi ăn, thường vào buổi sáng hoặc bất kỳ thời điểm nào trong ngày.
Ngoài ra, đắng miệng do trào ngược dạ dày thường đi kèm các triệu chứng như:
- Ợ nóng (heartburn): Cảm giác nóng rát ở ngực, có thể lan lên cổ và họng.
- Ợ chua (regurgitation): Acid và thức ăn từ dạ dày trào ngược lên miệng, gây ra vị chua và đắng.
- Đau ngực: Đau hoặc khó chịu ở vùng ngực, thường xuất hiện sau khi ăn.
- Khó nuốt (dysphagia): Cảm giác thức ăn bị mắc kẹt trong thực quản.
- Ho mãn tính: Ho khan kéo dài không rõ nguyên nhân.
- Khản tiếng: Viêm dây thanh quản do acid trào ngược, gây khản tiếng hoặc mất giọng.
- Cảm giác nghẹn ở cổ họng: Do acid dạ dày kích thích niêm mạc cổ họng.
- Nấc cụt
☛ Tìm hiểu: Trào ngược dạ dày nghẹn cổ họng – khi nào cần đi khám ngay?
Tại sao trào ngược dạ dày gây đắng miệng?
Trào ngược dạ dày gây đắng miệng là do dịch mật và axit dạ dày trào ngược lên thực quản và miệng. Dịch mật, được tiết từ gan để hỗ trợ tiêu hóa chất béo, có vị rất đắng. Khi cơ thắt thực quản dưới (LES) hoạt động kém, dịch mật và axit dạ dày dễ dàng trào lên trên, kích thích dây thần kinh vị giác, gây cảm giác đắng miệng.
Ngoài ra, axit và dịch mật có thể làm khô miệng, giảm khả năng trung hòa axit của nước bọt, khiến tình trạng này tồi tệ hơn. Tình trạng này thường gặp khi ăn quá no, nằm ngay sau khi ăn, hoặc do thực phẩm kích thích (rượu, đồ cay). Để giảm đắng miệng, cần điều chỉnh thói quen ăn uống, duy trì tư thế thẳng sau ăn, và điều trị trào ngược đúng cách.
☛ Tìm hiểu: Trào ngược dạ dày gây viêm họng: Nguyên nhân và giải pháp
Cách cải thiện trào ngược dạ dày gây đắng miệng
Khi bị đắng miệng, để tạm thời thoát khỏi cảm giác khó chịu này, bạn có thể áp dụng một số mẹo sau:
- Uống một ly nước ấm, giúp rửa sạch và làm loãng các chất
- Nhai kẹo cao su không đường hoặc ngậm viên ngậm bạc hà, vừa giúp làm sạch miệng vừa giảm cảm giác đắng.
- Súc miệng nước muối loãng.
- Uống trà bạc hà hoặc trà gừng
Sau đó, để thoát khỏi tình trạng đắng miệng cần giải quyết nguyên nhân gốc rễ, cụ thể là trào ngược dạ dày. Bạn cần làm một vài điều sau:
1. Thay đổi lối sống
Người bệnh trào ngược dạ dày nên tuân thủ một vài điểm sau:
- Uống nhiều nước giúp làm sạch khoang miệng, làm loãng dịch axit dạ dày, giảm cảm giác đắng miệng.
- Tránh xa các chất kích thích bia, rượu, thuốc lá, cà phê,…
- Hạn chế căng thẳng, áp lực thay vào đó là thực hiện các bài tập thể dục, thiền, yoga,…
2. Chú ý chế độ ăn uống
Chế độ ăn uống có ảnh hưởng trực tiếp đến cảm giác đắng miệng, hãy chú ý thêm những lưu ý sau:
- Ăn nhiều rau xanh và trái cây (hạn chế trái cây chua) như dưa hấu, chuối, táo, rau bina, cà rốt, bông cải xanh,… giúp bổ sung chất xơ, làm sạch khoang miệng và kích thích nước bọt.
- Tránh xa các thực phẩm cay nóng, thực phẩm nhiều dầu mỡ, thực phẩm nhiều axit, socola,…
- Ăn các loại đạm nạc dễ tiêu, ví dụ như thịt gà, thịt nạc lợn, thịt bò,… cung cấp đạm, làm lành tổn thương do trào ngược dạ dày gây ra.
- Bổ sung các sản phẩm chứa probiotics cung cấp lợi khuẩn hỗ trợ tiêu hóa dễ dàng, đó có thể là sữa chua, kefir,…
- Yến mạch, gạo lứt và lúa mì nguyên cảm có thể giúp bạn tiêu hóa tốt hơn, giảm cảm giác đắng miệng do trào ngược dạ dày.
☛ Tìm hiểu: Trào ngược dạ dày nên ăn gì và kiêng gì để nhanh hồi phục?
3. Chăm sóc răng miệng thường xuyên
Chăm sóc răng miệng không chỉ giúp duy trì sức khỏe răng miệng mà còn giúp ngăn ngừa các vấn đề như hôi miệng, đắng miệng, sâu răng, viêm lợi.
- Đánh răng ít nhất 2 lần mỗi ngày để loại bỏ mảng bám và vi khuẩn trong miệng.
- Sử dụng chỉ nha khoa hàng ngày để làm sạch kẽ răng và dưới đường viền nướu.
- Chú ý vệ sinh lưỡi để loại bỏ mảng bám trên lưỡi.
- Khám nha sĩ định kỳ.
4. Dùng thuốc chống trào ngược
Một số loại thuốc dưới đây thường được bác sĩ kê đơn cho bệnh nhân trào ngược dạ dày. Còn tùy thuộc vào tình trạng bệnh mà bác sĩ sẽ kê loại thuốc phù hợp, người bệnh cần tuân thủ theo hướng dẫn, uống thuốc đúng liều, đúng giờ.
- Thuốc kháng axit dạ dày: kết hợp với axit trong dạ dày tạo thành muối trung hòa, giúp giảm độ axit của dịch dạ dày.
- Thuốc ức chế axit
- Thuốc bảo vệ tế bào cytorptectors
- Thuốc prokinetics
☛ Tìm hiểu: Chi tiết các loại thuốc điều trị trào ngược dạ dày
Khi nào đắng miệng do trào ngược dạ dày cần đi khám ngay
Đắng miệng do trào ngược dạ dày có thể là một dấu hiệu cảnh báo các vấn đề nghiêm trọng hơn nếu đi kèm với các triệu chứng khác hoặc kéo dài. Dưới đây là những trường hợp bạn nên đi khám bác sĩ ngay khi có triệu chứng đắng miệng liên quan đến trào ngược dạ dày:
Triệu chứng kéo dài và không cải thiện
- Đắng miệng kéo dài: Nếu cảm giác đắng miệng kéo dài trong nhiều tuần mà không có dấu hiệu cải thiện dù đã thay đổi lối sống và chế độ ăn uống.
- Triệu chứng không đáp ứng với thuốc: Dùng thuốc giảm acid và các biện pháp điều trị khác nhưng không thấy cải thiện.
Triệu chứng đi kèm nghiêm trọng
- Đau ngực: Đau hoặc cảm giác khó chịu ở ngực, đặc biệt nếu đau lan lên cổ, hàm hoặc cánh tay, có thể là dấu hiệu của các vấn đề nghiêm trọng như bệnh tim.
- Khó nuốt (dysphagia): Cảm giác thức ăn mắc kẹt trong thực quản, khó nuốt nước hoặc thức ăn.
- Giảm cân không rõ nguyên nhân: Sụt cân nhanh chóng và không có lý do rõ ràng.
- Nôn mửa kéo dài: Nôn mửa thường xuyên, đặc biệt nếu nôn ra máu hoặc chất nôn có màu cà phê.
- Thiếu máu: Triệu chứng thiếu máu như mệt mỏi, chóng mặt, da nhợt nhạt.
Biểu hiện của các biến chứng
- Ho mãn tính hoặc khản tiếng: Ho kéo dài, khản tiếng hoặc mất giọng mà không rõ nguyên nhân.
- Khó thở: Khó thở hoặc cảm giác hụt hơi, đặc biệt là vào ban đêm.
- Đau họng mãn tính hoặc viêm xoang: Đau họng kéo dài, viêm xoang tái đi tái lại.
Tiền sử bệnh lý và các yếu tố nguy cơ
- Tiền sử bệnh lý tiêu hóa: Có tiền sử loét dạ dày, viêm thực quản, hoặc các bệnh lý tiêu hóa khác.
- Yếu tố nguy cơ cao: Hút thuốc lá, uống rượu nhiều, béo phì, hoặc có người thân trong gia đình mắc bệnh lý tiêu hóa nghiêm trọng.
Nếu bạn gặp phải các triệu chứng trên hoặc cảm giác đắng miệng kéo dài mà không rõ nguyên nhân, nên đi khám bác sĩ ngay. Việc chẩn đoán và điều trị kịp thời sẽ giúp ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng và cải thiện chất lượng cuộc sống. Bác sĩ có thể thực hiện các xét nghiệm cần thiết như nội soi, đo pH thực quản, hoặc xét nghiệm máu để xác định nguyên nhân chính xác và đề xuất phương pháp điều trị phù hợp.
