Ợ hơi là một phản ứng tự nhiên của cơ thể để loại bỏ khí dư thừa trong dạ dày. Tuy nhiên, nếu bạn bị ợ hơi liên tục, kèm theo các triệu chứng khó chịu như đầy bụng, buồn nôn hay đau dạ dày, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Vậy ợ hơi liên tục là dấu hiệu của bệnh gì? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết sau.
Tình trạng ợ hơi
Trong quá trình ăn uống, khi nhai và nuốt thức ăn, không khí từ bên ngoài cũng theo đó đi vào cơ thể. Lượng khí này tích tụ trong dạ dày và tạo ra áp lực. Khi áp lực đạt đến một mức nhất định, cơ thể phản xạ bằng cách đẩy khí ra ngoài qua đường thực quản và miệng, tạo thành hiện tượng ợ hơi. Nếu lượng khí trong dạ dày càng nhiều, tiếng ợ hơi sẽ càng to.
Ợ hơi được chia thành hai dạng chính: ợ hơi sinh lý và ợ hơi bệnh lý.
1. Ợ hơi sinh lý
Đây là phản ứng bình thường của cơ thể, xảy ra khi ăn quá nhanh, quá no hoặc tiêu thụ các thực phẩm có tính kích thích như đồ chua, cay, nhiều đường, bia rượu. Người bị đầy bụng, khó tiêu cũng thường gặp tình trạng này.
Thông thường, khoảng 1 giờ sau khi ăn, có thể xuất hiện từ 3 – 4 lần ợ hơi, và chúng sẽ tự hết sau 2 giờ. Ợ hơi sinh lý không gây ra cảm giác khó chịu hay các triệu chứng như trào ngược axit, vị đắng hoặc chua trong miệng.
2. Ợ hơi bệnh lý
Trái ngược với ợ hơi sinh lý, ợ hơi bệnh lý là dấu hiệu cảnh báo hệ tiêu hóa đang gặp vấn đề. Người bệnh có thể ợ hơi liên tục, xuất hiện vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày và kéo dài trong thời gian dài mà không thể kiểm soát.
Ngoài ợ hơi, người bệnh còn gặp phải nhiều triệu chứng đi kèm như buồn nôn, nóng rát vùng thượng vị, đầy bụng, khó chịu trong dạ dày. Nếu tình trạng này kéo dài, cần theo dõi và thăm khám để xác định nguyên nhân và có hướng điều trị kịp thời.
☛ Tham khảo thêm: Ợ chua là dấu hiệu của bệnh gì?
Ợ hơi liên tục là bị bệnh gì?
Nếu ợ hơi chỉ xảy ra sau khi ăn no hoặc uống nước có gas, đó là hiện tượng bình thường. Tuy nhiên, nếu bạn bị ợ hơi liên tục trong ngày, kéo dài nhiều ngày mà không rõ nguyên nhân, đây có thể là dấu hiệu của các bệnh lý tiêu hóa. Dưới đây là các bệnh gây ợ hơi liên tục, sắp xếp theo mức độ nguy hiểm tăng dần.
1. Trào ngược dạ dày – thực quản
Trào ngược dạ dày là nguyên nhân hàng đầu gây ợ hơi liên tục. Khi van thực quản dưới hoạt động kém, axit và khí trong dạ dày dễ trào ngược lên thực quản, gây ra ợ hơi, ợ chua, nóng rát cổ họng, thậm chí là đau tức ngực.
Dấu hiệu đi kèm: Ợ hơi xuất hiện thường xuyên, đặc biệt sau khi ăn hoặc khi nằm xuống; có cảm giác nóng rát vùng thượng vị, đắng miệng, đau rát họng.
Nếu chỉ mới xuất hiện, bạn có thể cải thiện bằng cách điều chỉnh chế độ ăn uống. Nhưng nếu kéo dài, cần đi khám để tránh biến chứng viêm thực quản.
☛ Tìm hiểu: Trào ngược dạ dày không nguy hiểm nhưng biến chứng khó lường
2. Viêm loét dạ dày tá tràng
Viêm loét dạ dày xảy ra khi lớp niêm mạc dạ dày bị tổn thương do axit hoặc vi khuẩn Helicobacter pylori. Khi đó, thức ăn và dịch tiêu hóa lưu thông kém, sinh ra nhiều hơi, dẫn đến tình trạng ợ hơi liên tục.
Dấu hiệu đi kèm: Đau bụng vùng thượng vị (đặc biệt khi đói hoặc sau khi ăn no), buồn nôn, chán ăn, đầy bụng khó tiêu.
Nếu có các dấu hiệu này kèm ợ hơi liên tục, bạn nên đi kiểm tra dạ dày để tránh loét nặng hơn hoặc nguy cơ xuất huyết dạ dày.
☛ Tham khảo: Trắc nghiệm loét dạ dày tá tràng có đáp án chi tiết
3. Hội chứng ruột kích thích
Hội chứng ruột kích thích là một rối loạn chức năng đường ruột, khiến hệ tiêu hóa nhạy cảm hơn bình thường. Khi bị IBS, nhu động ruột hoạt động không ổn định, gây ra đầy hơi, ợ hơi liên tục, táo bón hoặc tiêu chảy.
Dấu hiệu đi kèm: Đầy bụng, đau bụng co thắt, rối loạn tiêu hóa, chướng hơi sau khi ăn.
Mặc dù bệnh không nguy hiểm nhưng ảnh hưởng đến chất lượng sống, cần thay đổi chế độ ăn uống và kiểm soát căng thẳng để cải thiện.
4. Rối loạn tiêu hóa do bệnh gan, tụy
Gan, tụy và túi mật đóng vai trò quan trọng trong tiêu hóa. Khi các cơ quan này hoạt động kém, thức ăn tiêu hóa không hiệu quả, gây tích tụ hơi và dẫn đến ợ hơi liên tục.
Dấu hiệu đi kèm: Ợ hơi kéo dài kèm theo chướng bụng, đau vùng hạ sườn phải (gan, túi mật) hoặc đau lưng (tụy), phân có màu bất thường (quá nhạt hoặc đen).
5. Thoát vị hoành
Cơ hoành là một vách ngăn quan trọng giữa khoang bụng và khoang ngực. Bình thường, thực quản đi qua một lỗ nhỏ trên cơ hoành để kết nối với dạ dày. Tuy nhiên, khi lỗ này bị giãn rộng hoặc yếu đi, một phần dạ dày có thể bị đẩy lên trên, gây ra thoát vị hoành.
Bệnh này làm suy yếu van thực quản dưới, khiến axit dạ dày dễ trào ngược lên thực quản. Điều này không chỉ gây ợ hơi liên tục mà còn đi kèm với các triệu chứng như: ợ chua, nóng rát ngực, đầy bụng, khó tiêu, cảm giác nặng vùng thượng vị, buồn nôn, khó nuốt,
6. Không tiêu hóa đường Lactose
Không tiêu hóa được đường lactose (hay còn gọi là chứng không dung nạp lactose) xảy ra khi cơ thể không sản xuất đủ enzyme lactase – loại enzyme cần thiết để phân giải lactose (đường có trong sữa và các sản phẩm từ sữa). Khi đó, lactose không được tiêu hóa hết ở ruột non mà di chuyển xuống đại tràng, nơi vi khuẩn lên men và tạo ra các triệu chứng khó chịu.
Không tiêu hóa được đường lactose có thể gây ợ hơi do quá trình lên men lactose trong ruột tạo ra nhiều khí.
Khi cơ thể thiếu enzyme lactase, lactose không được phân giải ở ruột non mà xuống đại tràng. Tại đây, vi khuẩn đường ruột sẽ lên men lactose, tạo ra các loại khí như: Hydro (H₂), Metan (CH₄), Carbon dioxide (CO₂). Các khí này tích tụ trong hệ tiêu hóa, gây đầy bụng, chướng hơi, dẫn đến phản xạ ợ hơi để giải phóng khí dư thừa.
Cách khắc phục tình trạng ợ hơi liên tục
Để khắc phục dứt điểm tình trạng ợ hơi, bạn cần biết được chính xác nguyên nhân gây ợ hơi là gì. Nếu chỉ do thói quen ăn uống hoặc sinh hoạt, bạn có thể kiểm soát và loại bỏ hoàn toàn. Nhưng nếu ợ hơi liên tục liên quan đến một trong số các bệnh lý trên, bạn cần điều trị dứt điểm bệnh gốc mới có thể cải thiện triệt để tình trạng ợ hơi.
Ợ hơi liên tục có thể gây khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt và chất lượng cuộc sống. Để giảm thiểu và khắc phục tình trạng này, bạn có thể áp dụng các phương pháp dưới đây.
1. Điều chỉnh chế độ ăn uống
Chế độ ăn uống là một trong những yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa. Việc thay đổi thói quen ăn uống có thể giúp giảm đáng kể tình trạng ợ hơi.
Nên:
- Khi ăn quá nhanh, bạn có thể vô tình nuốt nhiều không khí vào dạ dày, làm tăng lượng khí dư thừa và gây ra hiện tượng ợ hơi.
- Nhai kỹ giúp thức ăn được nghiền nhỏ, giảm áp lực lên dạ dày, hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn và giảm nguy cơ đầy hơi.
- Hạn chế vừa ăn vừa nói chuyện, vì điều này cũng khiến bạn nuốt nhiều không khí vào bụng hơn.
- Không ăn quá no hoặc ăn sát giờ ngủ
- Ăn quá no khiến dạ dày căng phồng, làm tăng áp lực lên cơ vòng thực quản, dễ gây ợ hơi và trào ngược.
- Nên chia nhỏ bữa ăn, ăn vừa đủ thay vì ăn một lượng lớn thực phẩm trong một lần.
- Hạn chế ăn trong vòng 2 – 3 giờ trước khi đi ngủ, vì khi nằm xuống, dịch tiêu hóa dễ trào lên thực quản, gây ợ hơi và khó chịu.
Kiêng:
- Đồ uống có gas: Nước ngọt, bia, soda chứa nhiều khí CO₂, khi vào dạ dày sẽ làm tăng áp lực và dẫn đến ợ hơi.
- Đồ ăn chiên rán, nhiều dầu mỡ: Chất béo trong các món chiên rán làm chậm quá trình tiêu hóa, khiến thức ăn lưu lại trong dạ dày lâu hơn, dễ gây đầy bụng và ợ hơi.
- Các thực phẩm dễ sinh hơi: Đậu, bắp cải, súp lơ, hành tây… khi lên men trong đường ruột có thể tạo ra nhiều khí.
- Thực phẩm cay nóng, nhiều gia vị: Ớt, tiêu, tỏi, hành, gừng… có thể kích thích dạ dày tiết nhiều axit hơn, làm tăng nguy cơ ợ hơi và trào ngược dạ dày.
☛ Tham khảo: 10 cách xì hơi khi đầy bụng đơn giản lại hiệu quả nhanh
2. Thay đổi lối sống
Ngoài chế độ ăn uống, lối sống và thói quen sinh hoạt hàng ngày cũng ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa. Một số điều chỉnh trong sinh hoạt có thể giúp giảm tình trạng ợ hơi hiệu quả.
- Tập yoga, thiền: Giúp cơ thể thư giãn, kích thích nhu động ruột hoạt động ổn định hơn.
- Tập thể dục nhẹ nhàng: Đi bộ, đạp xe, bơi lội giúp tăng cường tiêu hóa, giảm tích tụ khí trong dạ dày.
- Ngủ đủ giấc: Thiếu ngủ có thể khiến hệ tiêu hóa hoạt động kém hiệu quả, dễ gây đầy hơi, khó tiêu.
- Tránh hút thuốc, nhai kẹo cao su quá nhiều
- Hút thuốc lá làm giảm chức năng của cơ vòng thực quản, làm tăng nguy cơ trào ngược và ợ hơi.
- Nhai kẹo cao su liên tục có thể khiến bạn nuốt nhiều không khí hơn, làm tăng lượng khí trong dạ dày.
- Nếu bạn bị trào ngược dạ dày, hãy nâng cao đầu giường khoảng 15 – 20cm hoặc dùng gối cao hơn để ngăn dịch vị trào lên thực quản, giúp giảm ợ hơi về đêm.
- Nằm nghiêng sang bên trái cũng giúp dạ dày ở vị trí thấp hơn thực quản, giảm áp lực và hạn chế trào ngược.
3. Sử dụng mẹo dân gian hỗ trợ tiêu hóa
Ngoài các biện pháp trên, một số mẹo dân gian có thể giúp hỗ trợ tiêu hóa, giảm đầy hơi và hạn chế ợ hơi hiệu quả.
- Trà gừng: Gừng có tính ấm, giúp kích thích tiêu hóa, giảm đầy hơi và chống viêm hiệu quả. Bạn có thể uống 1 cốc trà gừng ấm sau bữa ăn để giúp dạ dày hoạt động tốt hơn.
- Trà bạc hà: Bạc hà có tác dụng thư giãn cơ trơn đường tiêu hóa, giảm tích tụ khí trong dạ dày. Một tách trà bạc hà ấm có thể giúp bạn cảm thấy dễ chịu hơn.
- Nước ấm với chanh và mật ong, giúp kích thích tiết dịch tiêu hóa, hỗ trợ phân hủy thức ăn nhanh hơn.
- Massage bụng để giảm đầy hơi: Dùng tay xoa bụng theo chiều kim đồng hồ trong khoảng 5 – 10 phút giúp kích thích nhu động ruột, giảm tích tụ khí và hạn chế ợ hơi.
Ợ hơi liên tục có thể xuất phát từ thói quen ăn uống, nhưng cũng có thể là dấu hiệu của các bệnh lý tiêu hóa cần được chú ý. Nếu tình trạng này kéo dài, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày, bạn nên thay đổi lối sống và thăm khám bác sĩ để tìm ra nguyên nhân chính xác, tránh những biến chứng không mong muốn.
