Nhiều người chia sẻ họ thường bị ợ nóng, khó nuốt, hay đau rát ngực sau khi ăn xôi. Liệu xôi có phải là tác nhân chính gây ra các vấn đề của bệnh trào ngược dạ dày không?
Mục lục
Bị trào ngược dạ dày ăn xôi được không?
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, người bệnh trào ngược dạ dày nên tránh ăn xôi, bởi gạo nếp trong xôi khó tiêu hóa, làm tăng áp lực lên dạ dày, dễ gây ợ nóng và ợ chua. Thay vào đó, hãy chọn lựa các loại ngũ cốc nguyên hạt như yến mạch, gạo lứt, các loại rau xanh và trái cây tươi không chua.
Xôi được làm từ gạo nếp, có thể kết hợp với nhiều loại nguyên liệu khác như đậu xanh, đậu phộng, thịt, hành phi, hoặc dừa. Gạo nếp có đặc điểm là dẻo, dính và chứa nhiều tinh bột, ít chất béo và đường.
Đối với người bị trào ngược dạ dày, việc ăn xôi có thể gây ra một số vấn đề do tính chất của gạo nếp. Gạo nếp khi nấu chín trở nên rất dẻo và khó tiêu hóa hơn so với gạo tẻ, dẫn đến việc dạ dày phải làm việc nhiều hơn để tiêu hóa, có thể làm tăng áp lực lên dạ dày và dễ gây trào ngược axit.
Hơn nữa, gạo nếp có tính nóng, khi ăn nhiều có thể gây nóng trong người, không tốt cho những người đã có vấn đề về dạ dày. Điều này có thể làm tăng triệu chứng trào ngược, khiến người bệnh cảm thấy khó chịu hơn.
Một số loại xôi có thể được chế biến với nhiều dầu mỡ (như xôi xéo, xôi gấc, xôi lạc), các thành phần này có thể làm tăng lượng axit trong dạ dày và góp phần làm trầm trọng thêm triệu chứng trào ngược.
Ngoài ra, xôi thường được ăn kèm với các loại thực phẩm có nhiều chất béo và gia vị như chả, lạp xưởng, hành phi, mỡ hành, những thành phần này càng làm tăng khả năng gây trào ngược. Thực phẩm chứa nhiều chất béo và gia vị mạnh có thể làm giãn cơ vòng thực quản dưới, tăng nguy cơ acid dạ dày trào ngược lên thực quản.
☛ Tìm hiểu: Bị trào ngược dạ dày có nên ăn bánh mì không?
Khi ăn xôi người bị trào ngược dạ dày cần chú ý điều gì?
Khi ăn xôi, người bị trào ngược dạ dày cần chú ý một số điều quan trọng để giảm thiểu nguy cơ làm nặng thêm triệu chứng.
Ưu tiên chọn loại xôi phù hợp như xôi lứt: làm từ gạo lứt, có hàm lượng chất xơ cao hơn và ít tinh bột hơn, giúp quá trình tiêu hóa diễn ra dễ dàng hơn.
Kiểm soát lượng xôi tiêu thụ: Người bị trào ngược dạ dày nên ăn xôi với lượng nhỏ để giảm áp lực lên dạ dày. Nên ăn xôi từng chút một, chia thành nhiều bữa nhỏ trong ngày thay vì ăn một lượng lớn trong một lần.
Tránh ăn xôi vào buổi tối hoặc trước khi đi ngủ, vì điều này có thể gây ra tình trạng trào ngược trong khi ngủ. Buổi sáng hoặc trưa là thời điểm tốt hơn để ăn xôi, khi dạ dày còn nhiều thời gian để tiêu hóa.
Chọn các món ăn kèm xôi ít chất béo và gia vị nhẹ nhàng hơn, như thịt nạc hoặc rau củ hấp.
Duy trì tư thế thẳng đứng ít nhất 30 phút. Điều này giúp giảm áp lực lên cơ vòng thực quản dưới và giảm nguy cơ trào ngược acid. Đồng thời, cần lắng nghe cơ thể và nếu có triệu chứng trào ngược, nên ngừng ăn xôi và tham khảo ý kiến bác sĩ.
☛ Tìm hiểu: 10 món cháo tốt cho người bị trào ngược dạ dày
Cách chế biến gạo nếp an toàn cho người trào ngược dạ dày
Chế biến gạo nếp một cách an toàn cho người bị trào ngược dạ dày đòi hỏi sự cẩn trọng và một số điều chỉnh nhất định để giảm nguy cơ gây ra các triệu chứng khó chịu. Theo đó, cần chú ý một số điều dưới đây:
- Ngâm gạo nếp ít nhất 4-6 giờ hoặc qua đêm giúp hạt gạo mềm hơn, dễ tiêu hóa hơn và giảm áp lực lên dạ dày.
- Sau khi ngâm, rửa sạch gạo để loại bỏ bớt tinh bột thừa, điều này cũng giúp giảm thiểu nguy cơ đầy bụng.
- Nấu xôi với lượng nước vừa phải, không quá nhiều, để tránh làm xôi quá dẻo, khó tiêu hóa.
- Khi nấu, có thể thêm một ít dầu ăn thực vật như dầu ô liu để làm xôi tơi xốp hơn và dễ tiêu hóa hơn.
- Khi chế biến xôi, nên hạn chế sử dụng hành phi, mỡ hành và các loại thịt mỡ. Thay vào đó, có thể sử dụng các loại nguyên liệu nhẹ nhàng hơn như thịt gà nạc, rau củ hấp hoặc luộc, giúp bữa ăn thêm phong phú mà không gây hại cho dạ dày.
Dưới đây là các món gạo nếp phù hợp với người bị trào ngược dạ dày:
1. Gạo nếp nấu gừng tươi
Gạo nếp nấu với gừng tươi là món ăn dễ tiêu, phù hợp cho người bị trào ngược dạ dày nhờ vào tính ấm của gừng giúp giảm bớt triệu chứng khó tiêu và đầy bụng.
Nguyên liệu:
- 100g gạo nếp
- 1-2 lát gừng tươi (khoảng 5g)
- 1 lít nước
- Một chút muối
Cách nấu:
- Vo sạch gạo nếp rồi ngâm trong nước khoảng 30 phút để gạo mềm hơn, giúp quá trình nấu nhanh hơn.
- Nấu gạo: Cho gạo nếp và nước vào nồi, đun sôi. Khi nước sôi, hạ lửa nhỏ và tiếp tục nấu trong khoảng 20-30 phút cho đến khi gạo nở đều và mềm.
- Thêm gừng: Trong khi chờ gạo chín, rửa sạch gừng tươi, cạo vỏ và thái lát mỏng. Khi gạo đã gần chín, cho gừng vào nồi và khuấy đều. Nấu thêm 5-10 phút để gừng ngấm vào gạo.
- Thêm một chút muối tùy theo khẩu vị. Nếu muốn, có thể thêm ít mật ong để tăng hương vị, nhưng tránh quá ngọt.
Lưu ý: Người bị trào ngược dạ dày nên ăn cháo gạo nếp nấu gừng khi còn ấm, tránh ăn khi quá nóng hoặc quá lạnh để không kích thích dạ dày.
2. Cháo gạo nếp táo tàu
Cháo gạo nếp, gạo tẻ kết hợp với táo tàu là một món ăn bổ dưỡng, giúp giảm các triệu chứng khó chịu của trào ngược dạ dày nhờ tính mát của táo tàu và sự dễ tiêu của cháo.
Nguyên liệu:
- 50g gạo nếp
- 50g gạo tẻ
- 5-7 quả táo tàu khô
- 1,5 lít nước
- Một chút muối
Cách nấu:
- Vo sạch cả gạo nếp và gạo tẻ. Ngâm gạo trong nước khoảng 30 phút để gạo mềm hơn, giúp cháo nhanh chín và dễ tiêu hóa hơn.
- Rửa sạch táo tàu, có thể ngâm trong nước ấm khoảng 10 phút để táo mềm và dễ nấu.
- Cho gạo nếp, gạo tẻ và nước vào nồi. Đun sôi trên lửa lớn, sau đó hạ lửa nhỏ và nấu từ từ trong khoảng 20-30 phút cho gạo nở đều.
- Khi cháo đã gần chín, cho táo tàu vào nồi và tiếp tục nấu thêm 10-15 phút. Táo tàu sẽ thả ra vị ngọt tự nhiên, giúp món cháo thanh mát và dễ ăn.
- Thêm một chút muối tùy theo khẩu vị. Nếu muốn, có thể cho thêm ít mật ong hoặc đường phèn để tăng vị ngọt nhẹ nhàng, nhưng tránh dùng quá nhiều.
Lưu ý: Món cháo này nên được ăn khi còn ấm để tốt cho hệ tiêu hóa và tránh kích thích dạ dày. Táo tàu giúp làm dịu niêm mạc dạ dày, trong khi gạo nếp và gạo tẻ cung cấp năng lượng nhưng vẫn nhẹ nhàng với dạ dày.
Một số câu hỏi liên quan
Ăn nhiều xôi có gây ra vấn đề sức khỏe nào không?
Lượng đường và calo trong gạo nếp khá cao, do đó nếu bạn ăn quá nhiều xôi có thể gây ra một số vấn đề cho sức khỏe như sau:
- Khó tiêu hóa, dễ gây táo bón
- Xôi chủ yếu là tinh bột, do đó nếu bạn chỉ ăn xôi sẽ không có đủ dinh dưỡng thiết yếu khác như chất đạm, vitamin, chất xơ,…
- Tăng mức đường huyết, tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và bệnh lý tim mạch
- Nếu ăn xôi vào buổi tối có thể gây khó ngủ, ngủ trằn trọc, ngủ không ngon giấc
Lượng xôi nên ăn cho người bị trào ngược dạ dày
Người bị trào ngược dạ dày cần thận trọng trong việc tiêu thụ xôi và các thực phẩm khó tiêu khác. Để tránh cảm giác nặng bụng, kích thích axit dạ dày, nếu bạn đạng bị trào ngược dạ dày và vẫn muốn ăn xôi, bạn chỉ nên ăn một lượng nhỏ khoảng từ 50-100g mỗi lần ăn.
Khi nào nên ngừng ăn xôi hoàn toàn?
Người bị trào ngược dạ dày có thể cần ngừng ăn xôi hoàn toàn nếu xuất hiện các dấu hiệu sau:
- Đau tức ngực sau khi ăn: Đây là triệu chứng của việc axit dạ dày bị đẩy ngược lên thực quản, gây ra cảm giác nóng rát hoặc đau tức.
- Khó tiêu, đầy hơi kéo dài: Cảm giác này có thể kéo dài từ vài giờ đến cả ngày sau khi ăn xôi, do dạ dày gặp khó khăn trong việc tiêu hóa lượng tinh bột lớn trong xôi.
- Nôn hoặc buồn nôn: Nôn hoặc buồn nôn sau khi ăn xôi là dấu hiệu cơ thể không thể xử lý tốt món ăn này, và có thể là một dấu hiệu nghiêm trọng của tình trạng trào ngược.
- Cảm giác nóng rát ở vùng thượng vị: Nếu bạn cảm thấy đau hoặc khó chịu vùng thượng vị (phía trên bụng), đây là dấu hiệu rõ ràng rằng xôi không phù hợp với tình trạng trào ngược dạ dày của bạn.
- Khi gặp các dấu hiệu trên, bạn nên cân nhắc việc ngừng ăn xôi và lựa chọn các thực phẩm khác phù hợp hơn để bảo vệ sức khỏe dạ dày của mình.
Tại sao ăn xôi lại gây ợ nóng còn ăn cơm thì không?
Sự khác biệt chính giữa thành phần gạo trong xôi và cơm là tỷ lệ amyloza và amylopectin. Hàm lượng amilopectin cao trong gạo nếp là nguyên nhân chính khiến xôi có độ dẻo, dính đặc trưng. Amilopectin là một loại tinh bột khó tiêu hóa, khi vào dạ dày sẽ dễ bị lên men bởi vi khuẩn, tạo ra nhiều khí. Khí này có thể đẩy ngược lên thực quản, gây ra cảm giác ợ nóng, đầy hơi và khó chịu.
Hạt gạo nếp có vỏ dày và cứng hơn so với hạt gạo tẻ. Khi nấu xôi, hạt gạo nếp sẽ nở ra và hút nhiều nước hơn, khiến cho cấu trúc của nó trở nên dai và dính hơn. Cấu trúc này khiến xôi khó tiêu hóa hơn so với cơm, do đó dễ dẫn đến tình trạng ợ nóng.
Kết luận:
Người bị trào ngược dạ dày nên hạn chế ăn xôi. Mặc dù xôi là món ăn quen thuộc, nhưng nó chứa nhiều tinh bột và chất béo có thể gây khó tiêu và kích thích dạ dày, làm trầm trọng thêm triệu chứng trào ngược dạ dày. Nếu bạn hoặc người thân của bạn đang bị trào ngược dạ dày thực quản, tốt nhất nên kiêng ăn xôi hoặc chọn các loại thực phẩm dễ tiêu hơn, tránh gây áp lực thêm lên dạ dày. Hãy luôn lắng nghe cơ thể và tham khảo ý kiến bác sĩ để có chế độ ăn uống phù hợp và hiệu quả nhất cho tình trạng sức khỏe của mình.
