Trào ngược dạ dày khiến nhiều người phải cân nhắc kỹ lưỡng từng loại thực phẩm đưa vào cơ thể, đặc biệt là sữa – một thức uống quen thuộc nhưng cũng dễ gây tranh cãi. Có người cho rằng sữa giúp làm dịu dạ dày, trong khi người khác lại lo ngại sữa có thể kích thích axit và làm trầm trọng hơn triệu chứng. Vậy người bị trào ngược dạ dày có nên uống sữa không? Nếu có, đâu là loại sữa phù hợp để vừa cung cấp dinh dưỡng vừa không gây khó chịu? Hãy cùng tìm hiểu ngay trong bài viết này!
Mục lục
Trào ngược dạ dày có uống sữa được không?
Người bị trào ngược dạ dày có thể uống sữa, nhưng cần cân nhắc kỹ để tránh làm bệnh nặng hơn. Lời khuyên: Hãy thử uống một lượng nhỏ sữa trước, theo dõi phản ứng của cơ thể và điều chỉnh sao cho phù hợp.
Vì sao sữa có thể ảnh hưởng đến trào ngược dạ dày?
Hàm lượng chất béo trong sữa:
- Sữa giàu chất béo có thể kích thích sản xuất axit dạ dày, làm trầm trọng hơn triệu chứng trào ngược.
- Điều này dẫn đến cảm giác nóng rát vùng ngực hoặc đau dạ dày sau khi uống sữa.
Ảnh hưởng đến tiêu hóa:
- Sữa có thể làm chậm quá trình tiêu hóa, gây áp lực lên cơ vòng thực quản dưới – bộ phận ngăn axit trào ngược.
- Nếu cơ vòng này bị suy yếu hoặc chịu áp lực quá lớn, trào ngược có thể xảy ra.
- Sữa có lợi ích gì cho người bị trào ngược?
Không phải ai cũng có phản ứng tiêu cực với sữa. Ở một số người, sữa có thể:
- Làm dịu niêm mạc dạ dày, giúp giảm cảm giác nóng rát.
- Cung cấp canxi và protein có lợi cho sức khỏe.
Bị trào ngược dạ dày nên uống sữa gì?
1. Sữa ít béo hoặc tách béo
Sữa ít béo và sữa tách béo là lựa chọn an toàn cho người bị trào ngược dạ dày.
Sữa ít béo chứa khoảng 1–2% chất béo, trong khi sữa tách béo đã loại bỏ gần như toàn bộ chất béo, chỉ còn dưới 0.5%. Cả hai loại sữa này giúp cung cấp đầy đủ protein, canxi, vitamin A, D, B12 mà không gây áp lực lên hệ tiêu hóa.
Khi chọn sữa, bạn có thể nhận biết bằng nhãn dán trên bao bì: “Low-fat milk” (sữa ít béo) hoặc “Skim milk” / “Fat-free milk” (sữa tách béo). Một số thương hiệu còn dùng mã màu xanh dương nhạt cho sữa ít béo và xanh dương đậm hoặc trắng cho sữa tách béo.
Uống sữa ít béo hoặc sữa tách béo giúp dạ dày tiêu hóa nhanh hơn, hạn chế đầy hơi, khó chịu. Đặc biệt, các loại sữa này có tính kiềm nhẹ, giúp trung hòa axit dạ dày, giảm ợ nóng, ợ chua. Tuy nhiên, nên chọn sữa không đường và tránh sữa có hương liệu hoặc chất tạo ngọt nhân tạo để không gây kích ứng dạ dày.
2. Sữa tươi không đường
Người bị trào ngược dạ dày có thể uống sữa tươi, nhưng hãy chọn sữa tươi không đường, sữa ít béo hoặc không béo để tránh kích thích sản xuất axit dạ dày. Sữa tươi có đường mặc dù giàu canxi và protein, nhưng hàm lượng chất béo và đường có thể làm tăng nguy cơ trào ngược, gây khó chịu cho dạ dày.
Người bị trào ngược dạ dày có thể uống sữa tươi, nhưng nên chọn sữa không đường, ít đường, ít béo hoặc không béo để tránh kích thích sản xuất axit dạ dày. Sữa có đường và nhiều chất béo có thể làm tăng nguy cơ trào ngược, gây khó chịu cho dạ dày.
Sữa tươi không đường là loại đã loại bỏ đường lactose, giúp hạn chế tình trạng đầy hơi, chướng bụng và khó tiêu. Loại sữa này cũng có hàm lượng calo và chất béo thấp hơn, giúp giảm áp lực lên dạ dày và hạn chế nguy cơ trào ngược.
Mặc dù không chứa đường, sữa tươi không đường vẫn giữ nguyên các chất dinh dưỡng thiết yếu như protein, canxi, vitamin A, D, B12,… Đặc biệt, kết cấu loãng hơn giúp tiêu hóa dễ dàng hơn. Một số loại còn được bổ sung prebiotics và probiotics, hỗ trợ hệ tiêu hóa và giảm nguy cơ đầy hơi.
Ngoài ra, sữa tươi không đường có tính kiềm nhẹ, giúp trung hòa axit dạ dày, từ đó giảm triệu chứng ợ nóng, ợ chua và khó chịu do trào ngược.
3. Sữa hạt
Một số loại sữa hạt như sữa hạnh nhân, sữa yến mạch, sữa đậu nành… là lựa chọn tốt cho người bị trào ngược dạ dày nhờ hàm lượng chất béo thấp hơn sữa bò. Chất béo cao có thể làm chậm tiêu hóa, khiến thức ăn lưu lại lâu hơn trong dạ dày, làm tăng nguy cơ trào ngược axit.
Sữa hạt còn có ưu điểm dễ tiêu hóa hơn, giúp giảm nguy cơ đầy hơi, chướng bụng – những triệu chứng có thể làm trầm trọng tình trạng trào ngược. Đặc biệt, sữa hạt không chứa lactose, phù hợp với người không dung nạp lactose hoặc dị ứng sữa bò, giúp hệ tiêu hóa hoạt động ổn định hơn.
Tuy nhiên, khi chọn sữa hạt, nên ưu tiên loại không đường, không chất bảo quản, tránh các thành phần có thể gây kích ứng dạ dày.
4. Sữa lên men
Sữa lên men có thể là lựa chọn khá phù hợp với người bị trào ngược dạ dày nếu biết cách sử dụng đúng loại và uống với lượng vừa phải. Các sản phẩm sữa lên men như sữa chua Hy Lạp ít béo không đường và kefir ít béo chứa nhiều lợi khuẩn (probiotics), giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa và giảm nguy cơ đầy hơi.
Một lợi ích quan trọng của sữa lên men là quá trình lên men đã phân giải phần lớn lactose, giúp hạn chế tình trạng khó tiêu và đầy hơi, đặc biệt ở những người không dung nạp lactose. Ngoài ra, một số loại sữa lên men còn có tính axit thấp hơn sữa tươi thông thường, giúp trung hòa axit dạ dày, giảm cảm giác nóng rát và khó chịu sau khi ăn.
Trong các loại sữa lên men, sữa chua Hy Lạp ít béo không đường là lựa chọn tốt nhờ vào kết cấu đặc, giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày. Đồng thời, nó cung cấp protein và canxi mà không gây áp lực lên hệ tiêu hóa. Kefir ít béo, một dạng sữa lên men chứa nhiều probiotics hơn sữa chua, cũng giúp cải thiện hệ vi khuẩn đường ruột, giảm viêm và hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn.
Tuy nhiên, dù có lợi, sữa lên men vẫn cần được sử dụng đúng cách. Người bị trào ngược dạ dày nên chọn loại ít béo, không đường để tránh kích thích sản xuất axit dạ dày. Ngoài ra, không nên uống sữa lên men khi đói vì một số loại vẫn có tính axit nhẹ, có thể gây kích ứng dạ dày. Lượng tiêu thụ hợp lý là khoảng 100–150ml/ngày, tránh uống quá nhiều để hạn chế tình trạng đầy hơi và khó chịu.
5. Sữa chua uống ít đường
Sữa chua uống chứa nhiều lợi khuẩn probiotic, giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa và tăng cường hệ miễn dịch. Một hệ tiêu hóa khỏe mạnh có thể làm giảm các triệu chứng của trào ngược dạ dày như ợ nóng, đầy hơi và khó tiêu. Với kết cấu loãng hơn so với sữa chua thông thường, sữa chua uống giúp thức ăn di chuyển dễ dàng qua hệ tiêu hóa, từ đó giảm nguy cơ trào ngược.
Đồng thời, sữa chua uống còn cung cấp lượng canxi dồi dào, không chỉ giúp duy trì sức khỏe xương và răng mà còn có khả năng trung hòa axit dạ dày, hỗ trợ giảm các triệu chứng ợ nóng. Loại sữa chua uống ít đường với vị chua nhẹ từ axit lactic không gây ảnh hưởng xấu đến tình trạng trào ngược, mà ngược lại còn giúp tiêu hóa thức ăn tốt hơn.
☛ Tìm hiểu chi tiết: Trào ngược dạ dày ăn bao nhiêu sữa chua là tốt?
Bị trào ngược dạ dày không nên uống sữa nào?
1. Sữa đặc
Sữa đặc chứa rất nhiều đường, lên đến 45% trọng lượng. Đường có thể làm tăng axit trong dạ dày, khiến các triệu chứng trào ngược dạ dày như ợ nóng, đầy hơi và khó tiêu trở nên tồi tệ hơn.
Sữa đặc cũng chứa một lượng chất béo nhất định, tuy không cao bằng sữa bò nguyên kem nhưng vẫn có thể làm chậm quá trình tiêu hóa, khiến thức ăn lưu lại lâu hơn trong dạ dày, từ đó làm tăng nguy cơ trào ngược axit.
Sữa đặc có độ pH thấp, nghĩa là nó có tính axit cao. Axit trong sữa đặc có thể kích thích dạ dày, làm tăng tiết axit dạ dày và làm nặng thêm các triệu chứng trào ngược dạ dày.
Sữa đặc chủ yếu chứa đường và chất béo, ít các vitamin và khoáng chất thiết yếu cho cơ thể. Do đó, sử dụng sữa đặc thường xuyên có thể dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng.
2. Sữa tươi có đường
Sữa tươi có đường chứa nhiều đường, có thể làm tăng axit trong dạ dày, khiến bạn cảm thấy khó chịu hơn với các triệu chứng trào ngược dạ dày như ợ nóng, đầy hơi và khó tiêu. Đường có thể làm chậm quá trình tiêu hóa, khiến thức ăn lưu lại lâu hơn trong dạ dày, từ đó làm tăng nguy cơ trào ngược axit.
3. Sữa nguyên chất
Sữa nguyên chất là loại sữa chưa qua quá trình tách béo, thường chứa khoảng 3.5% chất béo. Dù giàu dinh dưỡng, nhưng hàm lượng chất béo cao có thể làm giãn cơ vòng thực quản dưới (LES – Lower Esophageal Sphincter). Đây là cơ quan quan trọng giúp ngăn axit dạ dày trào ngược lên thực quản.
Khi LES bị giãn, axit dạ dày dễ dàng trào ngược lên trên, gây ợ nóng, ợ chua, cảm giác nóng rát ở ngực và họng. Chất béo cũng làm chậm quá trình tiêu hóa, khiến thức ăn lưu lại lâu hơn trong dạ dày, làm tăng áp lực lên cơ vòng thực quản, từ đó khiến trào ngược dễ xảy ra hơn.
Ngoài ra, sữa nguyên chất có thể kích thích sản xuất nhiều axit dạ dày hơn, đặc biệt khi uống vào ban đêm hoặc khi bụng đói. Điều này làm triệu chứng trào ngược nghiêm trọng hơn, gây khó chịu và ảnh hưởng đến giấc ngủ.
Vì vậy, người bị trào ngược dạ dày nên hạn chế sữa nguyên chất và thay thế bằng sữa ít béo hoặc sữa tách béo, giúp cung cấp dinh dưỡng mà không gây kích thích dạ dày quá mức.
4. Sữa có caffeine
Caffeine có khả năng kích thích dạ dày tiết nhiều axit hơn, từ đó làm các triệu chứng trào ngược dạ dày trở nên nghiêm trọng hơn.
Ngoài ra, caffeine còn có thể làm giãn cơ vòng thực quản dưới – bộ phận đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn axit và thức ăn trào ngược lên thực quản. Khi cơ này bị giãn, axit dạ dày dễ dàng trào ngược lên trên, gây ra các biểu hiện khó chịu của trào ngược dạ dày.
Đặc tính kích thích của caffeine có thể khiến bạn khó ngủ hơn, mà mất ngủ lại là yếu tố góp phần làm tình trạng trào ngược dạ dày nặng nề thêm.
Bên cạnh đó, caffeine cũng gây ra nhiều tác dụng phụ khác như bồn chồn, lo lắng, tim đập nhanh và tăng huyết áp. Những tác động này có thể làm tăng mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng trào ngược dạ dày, khiến người bệnh cảm thấy khó chịu hơn.
Giới thiệu một số sản phẩm sữa phù hợp cho người bị trào ngược
Sữa cho người lớn
Một số loại sữa tươi phổ biến có bày bán nhiều trên thị trường được đánh giá an toàn cho người bệnh trào ngược dạ dày là:
1. Sữa tươi tiệt trùng Vinamilk 100% ít béo không đường
Sữa từ 100% sữa tươi/ Fresh milk (93%), đường, bột cacao (0,6%), còn lại là các hương liệu tổng hợp.
Sản phẩm không bổ sung đường sacaroza và giảm khoảng 65% lượng chất béo so với Vinamilk 100% Sữa tươi tiệt trùng không đường.
Giá: khoảng 400.000 VND /thùng/48 hộp 180ml
2. Sữa tươi tiệt trùng không đường Dutch Lady
Sữa tiệt trùng Dutch Lady không đường sử dụng nguyên liệu là sữa tươi, bổ sung protein, phốt pho, Vitamin B2 và B12 cùng nhiều vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể.
Sữa Dutch Lady được tiệt trùng ở nhiệt độ cao, giúp tiêu diệt vi khuẩn có hại và dễ tiêu hóa hơn, tốt cho dạ dày.
Giá bán: 450.000 VND/thùng/48 hộp 180ml
3. Sữa tươi tiệt trùng TH true MILK HILO 180ml
Sữa tươi tiệt trùng TH true MILK HILO 180ml là sản phẩm sữa tươi ít béo, không đường, phù hợp cho người lớn tuổi, người ăn kiêng, người bị trào ngược dạ dày, người cần kiểm soát cân nặng và người không dung nạp lactose. Sữa được sản xuất từ 100% sữa bò tươi nguyên chất tại trang trại TH, trải qua quy trình sản xuất hiện đại và tiệt trùng nghiêm ngặt, đảm bảo chất lượng và an toàn cho người sử dụng.
Giá bán: khoảng 500.000 VND /thùng /48 hộp 180ml
Tìm hiểu thêm: Bị trào ngược dạ dày uống sữa ensure được không?
Sữa cho trẻ em
Với trẻ em, đặc biệt là trẻ sơ sinh, việc chọn đúng sữa là vô cùng quan trọng, bởi 1 năm đầu đời sữa là thức ăn chính giúp em khỏe mạnh và phát triển cả về thể chất và trí tuệ. Hơn thế, với những bé bị trào ngược, thường hay nôn trớ, ba mẹ càng kỹ lưỡng hơn trong vấn đề chọn sữa.
Sữa cần chứa đầy đủ các dưỡng chất thiết yếu như protein, DHA, chất xơ, men vi sinh, vitamin, khoáng chất… đáp ứng tiêu chuẩn Codex Stan 1981 về thứ ăn theo công thức dành cho trẻ sơ sinh giúp bé phát triển toàn diện. Nếu trong thành phần sữa không có carbonhydrate cần phải có chứa các thành phần thay thế như bột gạo, bột ngô,… nhằm tăng độ đậm đặc của sữa, giảm nguy cơ trào ngược (lượng tinh bột có sẵn và tỉ lệ <2g/100ml).
Ngoài ra, ba mẹ nên ưu tiên các loại sữa có bổ sung chất xơ tiêu hóa như Bifidobacterium, FOS, prebiotic,… rất tốt cho đường ruột của bé.
Dưới đây là một số loại sữa công thức uy tín các ba mẹ có thể tham khảo:
1. Sữa Nan Nestle Optipro
Một số ưu điểm của Nan Nestle Optipro:
- Công thức Optipro độc quyền với protein thủy phân một phần, giúp bé dễ tiêu hóa, giảm nguy cơ trào ngược.
- Hệ Prebiotics GOS/FOS hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường hệ miễn dịch và hấp thu dinh dưỡng tốt hơn.
- Men vi sinh Bifidobacterium BB-12™ bổ sung lợi khuẩn đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa, giảm đầy hơi và trào ngược.
- Chất xơ hòa tan giúp tăng độ sệt của sữa, giúp bé no lâu hơn, hạn chế trào ngược.
Giá bán: 520.000 – 580.000 VND/hộp 800g
2. Sữa Enfamil Enspire Gentlease
Sữa Enfamil Enspire Gentlease ngoài các thành phần DHA, ARA, Choline, Canxi, vitamin D, sắt, còn cung cấp:
- Protein được thủy phân một phần: Giúp bé dễ tiêu hóa và hấp thu hơn, giảm thiểu nguy cơ trào ngược do khó tiêu.
- Chất béo MCT: Dễ tiêu hóa hơn so với chất béo thông thường, giúp giảm nguy cơ nôn trớ và tiêu chảy.
- Prebiotics: Hỗ trợ hệ tiêu hóa khỏe mạnh và tăng cường hệ miễn dịch.
- Nucleotides: Hỗ trợ phát triển hệ miễn dịch và hệ tiêu hóa..
Giá bán: 650.000 – 700.000 VND/ hộp 800g
3. Meji 0-1
Thành phần của Meji 0-1 có chứa nhiều dưỡng chất tốt cho hệ tiêu hóa của trẻ:
- Nucleotide hỗ trợ hệ tiêu hóa khỏe mạnh, tăng cường hệ miễn dịch và giúp bé hấp thu dinh dưỡng tốt hơn.
- Prebiotics GOS giúp tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ hệ tiêu hóa khỏe mạnh và giúp bé hấp thu dinh dưỡng tốt hơn.
- Có tỷ lệ Casein/Whey gần giống với sữa mẹ (60/40), giúp bé dễ tiêu hóa và hấp thu hơn, giảm thiểu nguy cơ trào ngược do khó tiêu.
- Bổ sung DHA và ARA hỗ trợ phát triển trí não và thị giác cho bé.
- Canxi và Vitamin D hỗ trợ phát triển hệ xương và răng cho bé.
- Sắt hỗ trợ phát triển hồng cầu và ngăn ngừa thiếu máu cho bé.
Giá bán: 480.000 – 530.000 VND/ hộp 800g
Lưu ý khi uống sữa đối với người bị trào ngược dạ dày
Dưới đây là một số lưu ý khi uống sữa đối với người bị trào ngược dạ dày:
- Không nên uống sữa khi đói, hãy uống sữa sau khi ăn ít nhất 1 tiếng.
- Uống sữa trước khi ngủ có thể khiến cho sữa khó tiêu hóa và trào ngược lên thực quản.
- Uống sữa quá nhanh có thể khiến cho sữa trào ngược lên thực quản.
- Tránh nằm ngửa ngay sau khi uống sữa, nên ngồi hoặc đứng ít nhất 30 phút sau khi uống sữa
- Cho bé bú theo tư thế đứng hoặc nghiêng 45 độ.
- Chia nhỏ bữa ăn của bé thành nhiều bữa nhỏ hơn.
- Cho bé bú xong nên vỗ ợ hơi cho bé.
- Tránh cho bé vận động mạnh sau khi bú.
Tóm lại, người trào ngược dạ dày nên lựa chọn các loại sữa ít đường, ít béo, dễ tiêu hóa. Uống sữa đúng thời điểm và cách thức cũng rất quan trọng. Kết hợp với chế độ ăn uống lành mạnh, sinh hoạt khoa học, tình trạng trào ngược dạ dày sẽ dần được cải thiện. Tuy nhiên, nếu tình trạng trào ngược dai dẳng hoặc nghiêm trọng, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và điều trị phù hợp.