Mật ong có chữa được trào ngược dạ dày như lời đồn?

Trào ngược dạ dày là một tình trạng phổ biến và gây nhiều phiền toái cho người bệnh. Trong số các biện pháp tự nhiên, mật ong thường được nhắc đến với tiềm năng chữa trị hiệu quả. Nhưng liệu mật ong có thực sự chữa được trào ngược dạ dày không?

Thành phần dinh dưỡng và tính chất dược lý của mật ong

1. Thành phần dinh dưỡng

Mật ong là một chất tự nhiên được tạo ra bởi ong mật (Apis mellifera) từ mật hoa, là một chất lỏng viscose ngọt, có hương vị. Mật ong là một hỗn hợp phức tạp và có sự khác biệt rất lớn về thành phần và đặc điểm do nguồn gốc địa lý và thực vật, các đặc điểm chính của nó tùy thuộc vào nguồn gốc hoa hoặc mật hoa do ong tìm kiếm. Thành phần và chất lượng của mật ong còn phụ thuộc vào một số yếu tố môi trường trong quá trình sản xuất như thời tiết, độ ẩm bên trong tổ ong, điều kiện mật hoa và cách xử lý mật ong trong quá trình khai thác và bảo quản.

Mật ong được cho là có chứa hơn 180 chất và được coi là một phần quan trọng của y học cổ truyền. Mật ong có rất nhiều công dụng và ứng dụng chức năng trên toàn thế giới. Nó là một loại thực phẩm cung cấp năng lượng quan trọng, được sử dụng như một thành phần trong hàng trăm loại thực phẩm được sản xuất, chủ yếu trong các sản phẩm làm từ ngũ cốc, vì vị ngọt, màu sắc, hương vị.

Carbohydrate

Đường trong mật ong không phải là một loại đường duy nhất mà bao gồm ba loại đường. Bao gồm Fructose (41%), Glucose (34%), Sucrose (2%) giúp cung cấp năng lượng nhanh chóng.

Axit amin và protein

Hàm lượng axit amin và protein tương đối nhỏ, nhiều nhất là 0,7%. Mật ong chứa hầu hết các axit amin quan trọng về mặt sinh lý. Axit amin chính là proline – thước đo độ chín của mật ong. Hàm lượng proline trong mật ong bình thường phải lớn hơn 200 mg/kg. Giá trị dưới 180 mg/kg có nghĩa là mật ong có thể bị pha thêm đường.

Hợp chất thơm và phenol

Các chất dễ bay hơi của mật ong là chất tạo nên mùi thơm của mật ong. Cho đến thời điểm hiện tại, khoảng 600 hợp chất đã được mô tả ở các loại mật ong khác nhau. Mật ong có màu sẫm được cho là chứa nhiều dẫn xuất axit phenolic nhưng ít flavonoid hơn so với mật ong có màu sáng.

Khoáng chất và nguyên tố vi lượng

Mật ong chứa lượng chất khoáng khác nhau. Thành phần chính có trong mật ong là kali, với trung bình khoảng 1/3 tổng số, là nguyên tố khoáng chính. Khoáng sản có khoảng 3,68%. Ngoài ra là canxi, sắt, magie, photpho, kẽm, cùng một lượng nhỏ vitamin B, C.

Độ axit và pH

pH của mật ong thường dao động từ 3.2 đến 4.5, trung bình khoảng 3.9.  Điều này có nghĩa mật ong có tính axit nhẹ, điều này góp phần vào khả năng kháng khuẩn và bảo quản tự nhiên của nó.

Nước

Hàm lượng nước trong mật ong quyết định khả năng giữ được độ tươi của mật ong và tránh bị hư hỏng do quá trình lên men của nấm men. Mật ong thô có thể có hàm lượng nước trong mật ong dưới 14% (mật ong chất lượng tốt phải được chế biến với hàm lượng nước dưới 20%).

2. Tính chất dược lý

Mật ong không chỉ là một nguồn dinh dưỡng phong phú mà còn có nhiều tính chất dược lý quan trọng, có ích cho sức khỏe con người:

• Kháng khuẩn và kháng viêm: Mật ong có tính kháng khuẩn mạnh nhờ chứa hydrogen peroxide tự nhiên và các hợp chất kháng khuẩn khác, giúp ngăn ngừa và điều trị nhiễm trùng.
• Chữa lành vết thương: Mật ong thúc đẩy quá trình lành vết thương và làm giảm viêm, sưng, nhờ vào khả năng duy trì môi trường ẩm ướt và kháng khuẩn.
• Chống oxy hóa: Các chất chống oxy hóa trong mật ong giúp ngăn ngừa tổn thương tế bào, giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như bệnh tim mạch và ung thư.
• Hỗ trợ tiêu hóa: Mật ong có thể làm dịu niêm mạc dạ dày, giảm triệu chứng trào ngược dạ dày và cải thiện hệ tiêu hóa.
• Tăng cường miễn dịch: Sử dụng mật ong thường xuyên có thể giúp tăng cường hệ miễn dịch, nhờ vào các vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa.

Mật ong có chữa được trào ngược dạ dày như lời đồn?

Theo Đông y, mật ong được coi là dược liệu quý với nhiều công dụng trị bệnh, bao gồm hỗ trợ điều trị các triệu chứng của bệnh trào ngược dạ dày. Mật ong có tính ấm, vị ngọt, giúp bồi bổ trung ích khí, điều hòa tỳ vị, làm dịu dạ dày. Mật ong có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, kháng khuẩn, giúp làm giảm viêm nhiễm trong dạ dày và thực quản. Mật ong còn có tác dụng dưỡng âm, bổ phế, làm dịu cổ họng và giảm ho, rất hữu ích cho những người bị trào ngược dạ dày kèm theo triệu chứng ho và viêm họng.

Trong nghiên cứu So sánh tác dụng bảo vệ dạ dày của mật ong tự nhiên, Nigella sativa và Cimetidine chống lại bệnh loét dạ dày do axit axetylsalicylic gây ra ở chuột bạch tạng cho thấy kết quả khả thi, Nigella sativa và mật ong tự nhiên đều có hiệu quả như nhau trong việc điều trị chữa lành vết loét dạ dày ở loài gặm nhấm tương đương thuốc điều trị dạ dày Cimetidine.

Nghiên cứu Ứng dụng mật ong Manuka trong điều trị bệnh nhân GERD tại Khoa Nội soi Tiêu hóa của Bệnh viện Đại học số 1. 1 ở Bydgoszcz. sử dụng mật ong Manuka nguyên chất nhận được từ Manuka Health New Zealand Ltd.thực hiện trên 35 đối tượng có triệu chứng khó tiêu hoặc ợ chua, tái phát GERD hoặc viêm dạ dày được chẩn đoán trước đó, các triệu chứng GERD mặc dù đã điều trị bằng thuốc kê đơn.

Kết quả nghiên cứu cho thấy mật ong Manuka dường như có hiệu quả trong điều trị GERD, điều này đã được xác nhận bằng cảm nhận chủ quan của bệnh nhân và qua kiểm tra nội soi và mô bệnh học. Chúng tôi kết luận rằng việc tiêu thụ mật ong Manuka kết hợp với chế độ ăn uống và thuốc thích hợp (thuốc ức chế bơm proton) có thể là chế độ trị liệu ba lần cho GERD.

Như vậy, nghiên cứu này chỉ được thực hiện ở phạm vi nhỏ và sử dụng loại mật ong Manuka, và nếu muốn đạt được hiệu quả cần kết hợp dùng mật ong với chế độ ăn uống và vẫn phải sử dụng thuốc điều trị. Do vậy, không thể khẳng định tuyệt đối công dụng chữa trào ngược dạ dày của mật ong.

Tóm lại: Mật ong không phải là một phương pháp chữa trị dứt điểm cho trào ngược dạ dày, nhưng nó có thể giúp làm giảm các triệu chứng và hỗ trợ quá trình điều trị.

☛ Tham khảo thêm: Thực hư bột sắn dây trị trào ngược dạ dày?

Các cách dùng mật ong cho người bị trào ngược dạ dày

Mật ong được biết đến với nhiều đặc tính có lợi cho sức khỏe, bao gồm cả việc giúp giảm các triệu chứng trào ngược dạ dày. Dưới đây là một số cách sử dụng mật ong cho người bị trào ngược dạ dày:

1. Uống mật ong nguyên chất

Đây là cách đơn giản và phổ biến nhất. Uống 1-2 muỗng cà phê mật ong nguyên chất mỗi ngày, tốt nhất là vào buổi sáng trước khi ăn hoặc trước khi đi ngủ.

Nên ngậm mật ong trong miệng một lúc trước khi nuốt để mật ong có thời gian tiếp xúc với niêm mạc dạ dày và phát huy tác dụng.

2. Pha mật ong với nước ấm

Pha 1 muỗng cà phê mật ong với 1 ly nước ấm và uống trước bữa ăn hoặc sau khi ăn. Nước ấm sẽ giúp làm dịu dạ dày và tăng cường khả năng hấp thụ mật ong.

3. Kết hợp mật ong với các nguyên liệu khác

Mật ong và gừng: Gừng có đặc tính chống viêm và giảm buồn nôn, rất tốt cho người bị trào ngược dạ dày. Pha 1 muỗng cà phê mật ong với nước gừng ấm và uống trước bữa ăn.

Mật ong và nghệ: Nghệ chứa curcumin có tác dụng kháng viêm và bảo vệ niêm mạc dạ dày, kết hợp với mật ong sẽ tăng cường hiệu quả điều trị. Trộn một thìa mật ong với một thìa bột nghệ hoặc nghệ tươi xay nhuyễn. Pha hỗn hợp này với nước ấm và uống trước bữa ăn.

Mật ong và chanh: Chanh có tính axit, nhưng khi kết hợp với mật ong lại có tác dụng trung hòa axit dạ dày và giảm ợ nóng. Pha 1 muỗng cà phê mật ong với nước chanh ấm và uống trước bữa ăn.

Mật ong và sữa chua: Sữa chua chứa lợi khuẩn có lợi cho hệ tiêu hóa, giúp giảm các triệu chứng trào ngược dạ dày. Trộn 1 muỗng cà phê mật ong với sữa chua và ăn sau bữa ăn.

☛ Tìm hiểu: Trào ngược dạ dày có nên ăn sữa chua không?

Mật ong và quế: Quế có tác dụng kháng viêm và kháng khuẩn, giúp giảm triệu chứng trào ngược và cải thiện tiêu hóa. Pha một thìa mật ong với một chút bột quế và nước ấm. Uống hỗn hợp này vào buổi sáng hoặc trước bữa ăn.

Lưu ý khi dùng mật ong cho người bị trào ngược dạ dày

Mặc dù mật ong có nhiều lợi ích cho sức khỏe, bao gồm cả việc giảm các triệu chứng trào ngược dạ dày, nhưng cũng có một số lưu ý quan trọng cần ghi nhớ khi sử dụng mật ong cho người bị trào ngược dạ dày:

1. Lựa chọn mật ong

• Nên chọn mật ong nguyên chất, không pha tạp chất, có nguồn gốc rõ ràng để đảm bảo chất lượng và hiệu quả.
• Tránh sử dụng mật ong đã bị biến chất, có màu sẫm, có mùi lạ hoặc bị bọt khí.
• Nên mua mật ong tại các cửa hàng uy tín hoặc cơ sở sản xuất mật ong đáng tin cậy.

2. Liều lượng sử dụng

• Không nên sử dụng mật ong quá nhiều. Liều lượng khuyến cáo là 1-2 muỗng cà phê mỗi ngày, chia thành nhiều lần sử dụng.
• Sử dụng quá nhiều mật ong có thể gây ra một số tác dụng phụ như tiêu chảy, tăng lượng đường trong máu.
• Nếu bạn đang mắc bệnh tiểu đường hoặc các bệnh lý khác liên quan đến đường huyết, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng mật ong.

☛ Tham khảo thêm: Uống trà hoa cúc có trị được trào ngược dạ dày?

3. Cách sử dụng

• Nên pha mật ong với nước ấm trước khi sử dụng. Nước ấm giúp làm loãng mật ong, dễ dàng hấp thu và giảm bớt tính axit của mật ong.
• Không nên sử dụng mật ong với nước nóng vì có thể phá hủy các enzyme có lợi trong mật ong.
• Nên ngậm mật ong trong miệng một lúc trước khi nuốt để mật ong có thời gian tiếp xúc với niêm mạc dạ dày và phát huy tác dụng.
• Không nên sử dụng mật ong vào buổi tối trước khi đi ngủ vì có thể làm ảnh hưởng tới giấc ngủ, gây khó ngủ.

4. Đối tượng sử dụng

• Trẻ em dưới 1 tuổi không nên sử dụng mật ong vì có thể gây ngộ độc botulinum.
• Phụ nữ mang thai và cho con bú nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng mật ong.
• Người bị dị ứng với mật ong hoặc các nguyên liệu khác trong các công thức kết hợp với mật ong (như gừng, chanh, sữa chua) không nên sử dụng.

5. Kết hợp với các biện pháp điều trị khác

• Mật ong chỉ có tác dụng hỗ trợ điều trị trào ngược dạ dày. Để đạt hiệu quả tốt nhất, bạn nên kết hợp sử dụng mật ong với các biện pháp điều trị khác như thay đổi lối sống, sử dụng thuốc (theo chỉ định của bác sĩ) v.v.
• Thay đổi lối sống bao gồm: ăn uống lành mạnh, tránh đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, đồ ngọt, đồ uống có ga; ăn đúng giờ, chia nhỏ bữa ăn; tập thể dục thường xuyên; duy trì cân nặng hợp lý; hạn chế căng thẳng, stress.

☛ Tìm hiểu: Trào ngược dạ dày có tập gym được không?

6. Tham khảo ý kiến bác sĩ

• Nếu bạn bị trào ngược dạ dày nghiêm trọng hoặc các triệu chứng không cải thiện sau khi sử dụng mật ong, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.
• Bác sĩ có thể kê đơn thuốc hoặc hướng dẫn bạn các biện pháp điều trị khác để cải thiện tình trạng trào ngược dạ dày của bạn.